Sigorta Tahkim Komisyonu Parasal Sınırlar 2025

Sigorta Tahkim Komisyonu (STK), 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’na eklenen özel bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoludur. Sistem, sigorta poliçelerinden doğan anlaşmazlıkları mahkemeye gitmeden sonuçlandırarak hem yargının iş yükünü azaltmayı hem de tazminat ödemelerini hızlandırmayı amaçlar. 21 Mayıs 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan Tebliğ, STK’da uygulanacak parasal sınırları önemli ölçüde güncelleyerek sigortalılar ile sigorta şirketlerinin stratejik planlarını kökten değiştirdi. Aşağıdaki rehber, yeni sınırların hukuki dayanağından sektör oyuncularına kadar uzanan geniş bir perspektifle, yaklaşık 1 350 kelimelik açıklama sunar. Bilgiler, hkavukatlik.com sitesinde yer alan “Sigorta Tahkim Komisyonu Parasal Sınırlar 2025” başlıklı makaleye sadık kalınarak yeniden kaleme alınmıştır.

Yasal Dayanak ve Güncelleme Süreci

Parasal sınırları belirleme yetkisi, Sigortacılık Kanunu md. 30/21 hükmüyle Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (SEDDK) verilmiştir. SEDDK ilk olarak 28 Şubat 2023 tarihli Tebliğ ile oranları, ÜFE artış oranını aşmayacak şekilde revize etmiş, ardından 21 Mayıs 2025’te ikinci ve daha kapsamlı bir güncelleme yayımlamıştır. Yeni Tebliğ, önceki sınırların enflasyon karşısında yetersiz kalması sebebiyle hem itiraz hem temyiz hem de heyet teşekkülü eşiklerini yukarı çekerek günün ekonomik gerçeklerine uyarlanmasını sağlamıştır.

Önceki Parasal Sınırlar ile 2025 Karşılaştırması

2023 sonuna kadar STK’da kesinlik sınırı 15 000 TL, temyiz sınırı 238 730 TL, heyet zorunluluğu ise 50 000 TL idi. Artan yargılama masrafları ve yükselen hasar tutarları bu rakamları işlevsiz bırakınca başvuruların önemli kısmı ya mahkemeye taşındı ya da tutarsız karar riskini artırdı. 2025 güncellemesi, kesinlik sınırını 28 000 TL’ye, temyiz sınırını 300 000 TL’ye, heyet eşiğini de 96 000 TL’ye yükselterek küçük dosyalarda hız, büyük dosyalarda ise yargı denetimi dengesini sağlamayı hedefledi.

2025 İtiraz, Temyiz ve Heyet Eşikleri

Yeni tablodaki itiraz eşiği 28 000 TL’dir: Bu tutarın altındaki uyuşmazlıklarda hakem kararı kesindir, üzerindeki dosyalarda Komisyona 10 gün içinde itiraz edilebilir. Temyiz sınırı 300 000 TL olarak belirlendiğinden, bu tutarı aşan taleplerde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne temyiz mümkündür. Uyuşmazlık bedeli 96 000 TL’ye ulaşırsa üç kişilik hakem heyeti kurulması zorunludur; aksi durumda tek hakemle dosya sonuçlandırılır. Bu üçlü kademelendirme, usul ekonomisi ile hukuki güvence arasında dengeli bir dağılım sunar.

Yürürlük ve Uygulamada Esas Alınacak Tarihler

Tebliğ yayımı günü olan 21 Mayıs 2025’te yürürlüğe girmiştir. Parasal sınırların uygulanmasında hakem kararı tarihi itiraz ve temyiz bakımından; heyet teşekkül tarihi ise heyet zorunluluğu bakımından esas alınır. Dolayısıyla Eski Tebliğ döneminde açılmış bir dosyada karar 21 Mayıs 2025 sonrası verilirse yeni sınırlar uygulanacaktır. Bu kural, devam eden davalara “zaman bakımından uygulanabilirlik” ilkesi uyarınca doğrudan etki ederek kümülatif hak kayıplarını önlemeyi amaçlar.

Otomatik Endeksleme Mekanizması ve Geleceğe Etkisi

Tebliğ, 2026 ve sonrasında parasal sınırların her takvim yılı başında TÜİK Yİ-ÜFE oranında artırılacağını, bin TL küsuratlarının yuvarlanarak dikkate alınmayacağını hükme bağlamıştır. Böylece enflasyonist baskı altında sınırlar kısa sürede aşınmaz, STK’nın “hızlı ve ekonomik” yargılama ilkesi sürdürülebilir hâle gelir. Sigorta şirketleri yıllık bütçe planlamasında bu endekslemeyi gözeterek provizyon ayırmalı, sigortalılar ise artan sınırlar sayesinde daha yüksek tutarlı uyuşmazlıkları dahi mahkeme yerine Komisyonda çözme avantajı yakalayacaktır.

Sigortalılar İçin Pratik Sonuçlar

Kesinlik sınırının 28 000 TL’ye çıkması, düşük meblağlı tazminat taleplerinde kararın hızla icra edilebilir hâle gelmesini sağlar. Bununla birlikte 300 000 TL üzerindeki talepler Yargıtay denetimine açıldığından, yüksek tutarlı dosyalarda hukuki güvence önemli ölçüde arttı. Sigortalılar, tahkim masrafı ve avukatlık ücretinden başka yargılama gideri ödemediği için mahkemeye göre daha düşük maliyetle haklarına kavuşabilecek; banka haczi veya prim yükselmesi gibi geciktirici nedenlerle karşılaşmayacaktır.

Sigorta Şirketleri İçin Stratejik Sonuçlar

Şirketler açısından daha düşük temyiz eşiği (300 000 TL) asliye hukuk mahkemelerindeki 544 000 TL’lik sınırdan %45 daha aşağıdadır. Bu durum, temyiz maliyetlerinin artması ve dosyaların Bölge Adliye Mahkemesi – Yargıtay trafiğinde uzun süre beklemesi riskini doğurur. Buna karşılık küçük ve orta ölçekli taleplerin kesinleşme süresi kısaldığından, rezerv açıklığı (IBNR) yönetimi belirginleşir. Şirketler, faiz yükü ve dava masrafı doğuracak temyizlerden kaçınmak için erken ödemeyi stratejik seçenek olarak değerlendirecektir.

Avukatlar ve Hakemler İçin Uygulama Önerileri

Vekiller, dilekçelerinde uyuşmazlık bedelini net bir metodolojiyle hesaplamalı ve müvekkillerini kanun yolu stratejisi hakkında önceden bilgilendirmelidir. 96 000 TL eşiği aşılıyorsa üç hakem seçimi, bilirkişi ihtimali ve dosya masrafı artışı göz önünde bulundurulmalıdır. Hakemler ise yetki aşımına neden olmamak için talep değerini re’sen inceleyip sınır içi/üstü durumunu karar gerekçesine açıkça yazmalı, böylece kanun yollarında usule ilişkin tartışmaları en aza indirmelidir.

Düzenlemeye Yönelik Eleştiriler

Yeni düzenlemede temyiz sınırının düşüklüğü 544 000 TL’lik asliye mahkemesi eşiğine kıyasla yarıya yakın fark yaratmıştır. Bu fark, eşitlik ilkesi yönünden eleştiri konusu olup daha fazla STK kararının Yargıtay’a taşınması ve sürecin uzaması riskini doğurur. Hukukçular, sigortalı lehine sınırın en az asliye seviyesine çıkarılmasını savunarak hem yüksek tazminatların enflasyona yenik düşmesini hem de sigorta şirketlerinin teminat rezervlerinin gereksiz erimesini önlemeyi amaçlamaktadır.

Parasal Sınırlar Konusunda Sık Yapılan Hatalar

En yaygın hatalardan biri, itiraz süresi (hakem kararından sonra 10 gün) ile temyiz süresini (Komisyon kararının tebliğinden sonra 15 gün) karıştırmaktır. Bir diğer hata, dava açma süresi dururken doğrudan tahkime başvurmak ve şirketin STK üyesi olmadığını sonradan fark etmektir. Ayrıca bazı avukatlar, temyiz sınırı altındaki dosyalarda Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvurup kararın kesin olduğu gerekçesiyle ret kararıyla karşılaşarak müvekkilini gereksiz masraf yükü altına sokabilmektedir.

Sonuç

21 Mayıs 2025 tarihli Tebliğ ile revize edilen parasal sınırlar, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun “hızlı, ekonomik ve kaliteli” yargılama misyonunu enflasyonist baskılara karşı korumayı amaçlamaktadır. Sigortalılar daha yüksek tutarlarda dahi mahkemeye göre kısa sürede ilam niteliğinde karar alırken, sigorta şirketleri rezerv ve temyiz stratejilerini güncellemek zorundadır. Avukatların değer tespiti, kanun yolu planlaması ve sürelere uyumu; hakemlerin güncel limitlere göre karar vermesi STK’yı hem taraflar hem de yargı sistemi için sürdürülebilir bir çözüm mercii hâline getirecektir.

Sık Sorulan Sorular

• STK’ya başvurmak için sigorta şirketinin üyeliği gerekli mi?
• Evet. Şirket Komisyona üye değilse tahkim yolu kapalıdır; uyuşmazlık doğrudan mahkemeye taşınmalıdır.
• Parasal sınırlar trafik sigortası ile kasko için farklı mı?
• Hayır. Tebliğ, zorunlu ve ihtiyari tüm sigorta branşlarına aynı sınırları uygular.
• Heyet kararlarına karşı temyiz süresi kaç gündür?
• Komisyon kararının tebliğinden itibaren 15 gün içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne başvuru yapılmalıdır.
• Yeni limitler geriye yürür mü?
• Karar ya da heyet teşekkül tarihi 21 Mayıs 2025’ten önceyse eski tutarlar, sonraysa yeni tutarlar uygulanır.
• Karar kesinleştiği hâlde şirket ödemeyi geciktirirse ne yapmalıyım?
• Hakem kararı ilam niteliğindedir; ilamlı icra takibi başlatarak faiziyle tahsil isteyebilirsiniz.
• STK’da avukat tutmak zorunlu mu?
• Hayır; ancak dilekçenin usulsüz hazırlanması hak kaybına neden olabileceğinden profesyonel destek önerilir.
• Dövizle hesaplanan hasarlarda sınır nasıl belirlenir?
• Döviz tutarı karar günündeki TCMB satış kuru üzerinden TL’ye çevrilip sınırlarla karşılaştırılır.
• Hakem ücreti parasal sınırdan bağımsız mı?
• Ücret, uyuşmazlık bedeline göre dilimsel tarifeden hesaplanır; sınırlar yalnızca kanun yolunu belirler.
• Temyiz sınırı ileride tekrar değişebilir mi?
• Evet. SEDDK, Yİ-ÜFE oranında her yıl artırma yetkisine sahiptir; ayrıca ara Tebliğ de çıkarabilir.
• Manevi tazminat talepleri de sınırlara dâhil mi?
• Evet. Maddi ve manevi kalemlerin toplamı esas alınarak itiraz veya temyiz yolu belirlenir.