Özel hastanelerde yasak olan faaliyetler, 30.01.2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği (Yönetmelik)’nde düzenlenmiştir. Yönetmelik ile 27.03.2002 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliğiyürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlüğe giren Yönetmelik ile etkin, verimli ve kaliteli sağlık hizmeti sunulmasını sağlamak üzere, özel hastanelerin hizmet, tıp teknolojisi, tesis ve personel standartlarının belirlenmesine, teşkilatlandırılmasına, planlamasına ve bunların açılmalarına, faaliyetlerine, kapatılmalarına ve denetimlerine ilişkin usul ve esaslarının düzenlenmesi amaçlanmıştır. Özel hastanelerde yasak olan faaliyetler ise Yönetmelik md. 43’te “Yasaklar” başlığı ile düzenlenmiştir. Burada sayılan yasaklar Yönetmeliğin yayımı tarihi olan 30.01.2025 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceklerdir. Bunlara aykırı hareket edilmesi durumunda ise çeşitli yaptırımlar öngörülmüştür. Aşağıda, özel hastanelerde yasak olan faaliyetler detaylı bir şekilde açıklanacak ve yasağa aykırı davranılması durumunda öngörülen yaptırımlar hakkında bilgi verilecektir.
ÖZEL HASTANELERDE YASAK OLAN FAALİYETLER NELERDİR?
RUHSAT VE FAALİYET İZİN BELGESİ ALMADAN HİZMET VERME
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin ilki, ruhsat ve faaliyet izin belgesi almadan hizmet verilmesidir. Böylece ruhsat ve faaliyet izin belgesi olmadan hizmet veren özel hastaneler çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalacaklardır.
YATAK SAYISINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE FAZLA HASTA YATIRILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin ikincisi, faaliyet izin belgesinde belirtilen yatak sayısında Sağlık Bakanlığı’ndan izin almaksızın artırma, azaltma veya tür değişikliği yapılması ve faaliyet izin belgesinde yazılı yatak sayısından fazla hasta yatırılmasıdır. Buradan hareketle, özel hastanelerin faaliyet izin belgesinde belirtilen yatak sayısında değişiklik yapmaları ve yatak sayısından fazla hasta yatırmaları durumunda çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalacakları sonucu çıkmaktadır.
FAALİYET İZİN BELGESİNDEKİ UZMANLIKLAR DIŞINDA HASTA KABULÜ VE TEDAVİSİ
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin üçüncüsü, faaliyet izin belgesinde bulunmayan uzmanlık dallarında hasta kabul veya tedavi edilmesidir. Dolayısıyla özel hastaneler sadece faaliyet izin belgesinde yer alan uzmanlık dallarında hasta kabul ve tedavi edebilecekler, aksi durumda ise ilgililer yaptırımla karşı karşıya kalacaklardır.
ÖZEL HASTANEDE İKAMET EDİLECEK YERLER AYRILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin dördüncüsü, özel hastane binası içinde geçici veya sürekli olacak şekilde ikamet edilmek üzere yerler ayrılması ve ikamet edilmesidir. İkamet amacıyla kullanılmayı yasaklayan bu düzenleme ile özel hastanelerin amacı dışında kullanılmasının engellenmesi amaçlanır.
FAALİYET İZİN BELGESİNDEKİ UZMANLIKLAR DIŞINDA ARAÇ VE GEREÇ BULUNDURULMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin beşincisi, faaliyet izin belgesinde belirtilen uzmanlık dalları haricindeki diğer dallara ait araç ve gereçlerin bulundurulmasıdır. Böylece yalnızca faaliyet izin belgesinde belirtilen uzmanlık dalları haricindeki diğer dallarda faaliyet gösterilmesi değil bunun yanında bunlara ilişkin araç ve gereçlerin bulundurulması da yasaklanmıştır.
GÜNDELİK YATAK ÜCRETİNDEN FAZLA ÜCRET ALINMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin altıncısı, yatan hastalardan belirlenen gündelik yatak ücretinden fazla ücret alınmasıdır. Dolayısıyla özel hastaneler yatan hastalardan belirlenen gündelik yatak ücretinden fazla ücret alamayacak, aksi durumda yaptırımla karşı karşıya kalacaklardır.
ÖZEL HASTANEDEKİ ECZANENİN HASTANE DIŞINA İLAÇ SATMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin yedincisi, özel hastanelerde bulunan eczanelerin, amacı dışında faaliyet göstermeleri ve hastane dışına ilaç ve tıbbi ürün satmalarıdır. Zira özel hastanelerde bulunan eczanelerin amaçlarına uygun faaliyet göstermeleri ve yalnızca hastane içine ilaç ve tıbbi ürün satmaları gerekmektedir. Buna uygun hareket edilmemesi durumunda hem hastane bakımından hem de özel hastanelerde bulunan eczane bakımından yaptırım uygulanabilecektir.
PERSONEL ÇALIŞMA BELGESİ BULUNMAYAN KİŞİLERİN ÇALIŞTIRILMALARI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin sekizincisi, adlarına personel çalışma belgesi düzenlenmeyen sağlık personellerinin çalıştırılmalarıdır. Böylece adlarına personel çalışma belgesi düzenlenmeyen sağlık personellerinin özel hastanede izinsiz veya başkası adına faaliyette bulunması durumunda hem özel hastane hem de ilgili personel hakkında yaptırım uygulanabilecektir.
MESLEĞİ İCRA YETKİSİ BULUNMAYAN HEKİMLERİN ÇALIŞTIRILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin dokuzuncusu, uzmanlık belgesi olmayanların uzman olarak ve kanunen mesleğini icra yetkisi bulunmayanların tabip olarak çalıştırılmalarıdır. İlgili düzenleme ile uzmanlık belgesi olmayanların uzman olarak ve mesleğini icra yetkisi bulunmayanların tabip olarak çalışmalarının engellenmesi amaçlanır.
FAALİYET ALANININ YETKİSİZ KİŞİLERCE KULLANILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin onuncusu, herhangi bir faaliyet alanının veya biriminin, yetkisi olmayan kişiler tarafından kullanılmasıdır. Zira özel hastanenin faaliyet alanları ve birimleri yalnızca yetkili kişiler tarafından kullanılabilir. Söz konusu yasağa aykırı davranılması durumunda ise özel hastane hakkında yaptırım uygulanacaktır.
ELEKTRONİK İMZA VE KAŞELERİN YETKİSİZ PERSONELCE KULLANILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on birincisi, elektronik imza ve kaşelerin ait olduğu personel dışında kimselerce kullanılmasıdır. Böylece elektronik imza ve kaşelerin yetkisiz personel tarafından kullanılmasının engellenmesi amaçlanır.
ÖZEL İZNE TABİ BİRİMLERİN SAĞLIK BAKANLIĞI İZNİ OLMADAN AÇILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on ikincisi, özel izne tabi hizmet birimlerinin Sağlık Bakanlığı’ndan izin alınmaksızın açılması ve buralarda hizmet verilmesidir. Nitekim bazı hizmet birimlerinin açılması Sağlık Bakanlığı’nın iznine tabidir. Bu hizmet birimlerinin Sağlık Bakanlığı’ndan izin alınmadan açılması veya bunlara ilişkin hizmet verilmesi durumunda özel hastaneler çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalacaklardır.
KONUSU SUÇ TEŞKİL EDEN İŞLEMLERİN YAPILMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on üçüncüsü, konusu suç teşkil eden tıbbi işlemlerin yapılmasıdır. Böylece konusu suç teşkil eden çeşitli tıbbi işlemlerin özel hastanelerde kolay bir şekilde yapılmasının engellenmesi amaçlanmaktadır. Buna aykırı hareket edilmesi durumunda ise çeşitli idari ve cezai yaptırımlar gündeme gelecektir.
HASTA MAHREMİYETİ VE HASTA BİLGİLERİNİN GİZLİLİĞİNİN İHLALİ
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on dördüncüsü, hasta mahremiyeti ile hasta bilgilerinin gizliliği ilkelerinin ihlal edilmesidir. Buna aykırılık durumunda Yönetmelik md. 48’de düzenlenen yaptırımlar yanında 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve diğer düzenlemelerde öngörülen yaptırımlar uygulanabilecektir.
FAALİYET İZİN BELGESİNDEKİ UZMANLIK ALANLARINDA KLİNİK HİZMETLERİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLER ELİYLE GÖRDÜRÜLMESİ
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on beşincisi, Yönetmelik’te hizmet alımına izin verilmiş hizmetler dışında hastane faaliyet izin belgesinde yer alan uzmanlık dallarındaki klinik hizmetlerin üçüncü kişiler eliyle gördürülmesidir. Böylece dışarıdan hizmet alımına izin verilen hizmetler dışında faaliyet izin belgesinde yer alan uzmanlık dallarındaki klinik hizmetler dışarıdan üçüncü kişiler eliyle gördürülürse özel hastaneler çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalacaklardır.
ÖZEL HASTANEDE AMACI DIŞINDA FAALİYET GÖSTERİLMESİ
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on altıncısı, özel hastane sahibinin bir şirket, dernek veya vakıf olması durumunda şirket, dernek veya vakfın faaliyet alanına giren diğer işlerin özel hastanede yapılması ve özel hastanede amacı dışında faaliyet gösterilmesidir. Bu düzenleme ile özel hastanenin sahibi olan şirket, dernek veya vakfın faaliyet alanında olmakla birlikte özel hastanenin faaliyet alanı dışındaki işlerin özel hastane bünyesinde yapılmasının engellenmesi amaçlanır.
ÖZEL HASTANENİN RUHSAT DIŞINDA BİR YERDE FAALİYETTE BULUNMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on yedincisi, özel hastane tarafından ruhsata esas bina haricinde bir yerde faaliyette bulunulmasıdır. Böylece ruhsatında belirtilen binada hizmet vermesi gereken özel hastane, başka bir binada hizmet verirse çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalacaktır.
ŞİRKETİN FAALİYET ALANINA GİREN DİĞER İŞLERİ ÖZEL HASTANEDE YAPMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on sekizincisi, özel hastanenin amacı dışında faaliyet göstermesi ve şirketin faaliyet alanına giren diğer işlerin özel hastane bünyesinde yapılmasıdır. Böylece özel hastanelerin amaçları dışında faaliyet göstermelerinin engellenmesi amaçlanır.
İLAVE ÜCRET ALINAMAYACAK SAĞLIK HİZMETLERİNDEN İLAVE ÜCRET ALINMASI
Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin on dokuzuncusu, acil sağlık hizmetleri ve ilgili mevzuatı gereği ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinden mevzuat hükümlerine aykırı olarak ilave ücret alınmasıdır. Nitekim bazı sağlık hizmetleri bakımından ilave ücret alınmayacağı ilgili düzenlemelerde öngörülmüştür. Buna aykırı olarak hastalardan ilave ücret alınırsa özel hastaneler çeşitli yaptırımlarla karşı karşıya kalırlar.
ÖZEL HASTANELERDE YASAK OLAN FAALİYETLERİN YAPTIRIMI
Yönetmelik md. 48’de “müeyyideler” başlığı ile özel hastaneler bakımından çeşitli yaptırımlar öngörülmüştür. Özel hastanelerde yasak olan faaliyetlerin yaptırımları da söz konusu yaptırımlardandır. Bu kapsamda, Yönetmelik’te belirlenen yasaklara aykırı hareket edenlere, bu Yönetmelikte öngörülen idari müeyyideler ile bu Yönetmelikte müeyyide öngörülmemekle birlikte 2219 sayılı Hususi Hastaneler Kanunu’nda müeyyide öngörülen diğer hallerde anılan Kanunda ve ilgili diğer mevzuatta belirlenen idari ve cezai müeyyidelerin uygulanacağı kabul edilmiştir. Böylece yukarıda ayrıntılı bir şekilde açıklanan yasaklara aykırı faaliyette bulunan özel hastaneler bakımından söz konusu idari ve cezai müeyyideler uygulanabilecektir.